De Romeinen – lesaantekeningen.
Romeinse cultuur
753-509 v.Chr. is Rome gesticht à koninkrijk je had dus een koning, en het was een kleine nederzetting.
753-509 v.Chr. is Rome gesticht à koninkrijk je had dus een koning, en het was een kleine nederzetting.
509-27 v.Chr. wordt de koning afgezet en krijg je de republiek met 2 consuls ze waren elk van een andere partij en lk jaar kwamen er nieuwe consuls aan de macht, minder corrupt. à groot rome.
27 v.Chr – 476 n.Chr. Keizerrijk
Belangrijke data
0 313 330 395 476 | Geboorte van Jezus Christus. Dit gebeurde ten tijde van keizer Augustus – 27 v.Chr. tot 14 n.Chr. hij was de eerste Romeinse keizer, het was een periode van welvaart Edict van Milaan à erkenning van het geloof godsdienst door Constantijn de grote. Hij was de laatste echte grote keizer (306-227) Constantijn besluit om weg te gaan uit Rome. Hij gaat naar Byzentium en noemt dat vervolgens Constantinopel. Dit betekent het nieuwe Rome Splitsing van het Romeinse rijk. West, en oost Romeinse Rijk - West à Rome (tot 476) - Oost à Constantinopel = byzantijnse rijk (tot 1453) turken veroveren Constantinopel, dan wordt het Istanbul Laatste west Romeinse keizer Romulus Augustulus wordt afgezet door de Germaan Odoaker. |
Romeinse architectuur
- Religieus
- Civiel à architectuur waar de burger wat aan heeft
1)Tempel. De Romeinen hebben meer goden, dus meer tempels
- Pantheon (Rome) tempel voor alle goden
2) civiel.
Riolering (cloaca) Brug Stadspoort(muren) Markt Aquaduct à hoge waterleiding Thermen à badhuizen | Basilica (groot gebouw voor allerlei gelegenheden Theater Amfitheather, voor de grote spelen Circus gebouw voor de paardenraces. |
Romeinse tempels zijn wel een stuk kleiner. De Griekse tempel heeft rondom een stylobaat en stereobaat de romeinse tempel heeft dat niet.
De romeinen hebben de tempels van de Etrusken overgenomen (het ontwerp). De muur draagt het hoofdgestel en de zuilen zijn voor de mooi.
De romeinen hebben de tempels van de Etrusken overgenomen (het ontwerp). De muur draagt het hoofdgestel en de zuilen zijn voor de mooi.
Beroemdste tempel die we nog over hebben: maison caree – nimes 12 v.Chr, is corintisch.
Een Tholos heeft wel vrij staande zuilen en een Sybille is een waarzegster.
Materialen en constructies van de Romeinse architectuur
- natuursteen
- baksteen in metselverband (caementum)
- beton (caementum plus toeslag materiaal
- boog (rondboog
- gewelf (tongewelf, kruisgewelf
- koepel
Romeinen zijn grootmeesters in het toepassen van de boog. Ze maken eerst een houtconstructie en dan gaan de stenen erboven op. Stenen willen altijd naar beneden vallen en daardoor gaat het steeds vaster zitten. De bovenste steen noem je een sluitsteen
Stadspoorten: Porta nigra in trier 4e eeuw in Duitsland. Er zijn 2 poorten, ingaand en uitgaand. Boven de poorten zijn ruimtes voor soldaten. De stadspoort is ooit door een brand zwart gebrand, vandaar de naam
Markt van trajanus – rome ongeveer 115 n.Chr veel architectuur werd gebruikt als propaganda voor de keizer. Trajanus schenkt in dit geval dus een overdekt winkelcentrum. Door boogconstructies kunnen grote overdekte gebouwen worden gemaakt.
Pont du gard – nimes 1e eeuw v.Chr. is een aquaduct dit is geen brug maar een waterleiding à brug voor water.
Basilica van maxentius – constantijn 306- 312. kun je vergelijken met de jaarbeurs, Gelredome. Hij staat op het forum (= stadsplein) oudste is forum romanum.
Thermen van caracalla in rome ongeveer 215. Thermen zijn badhuizen en dit is een chique badhuis.
1 = caldarium - grote ronde hal met heet waterbad
2 = tepidarium – lauw water
3 = frigidarium – koud water
2 = tepidarium – lauw water
3 = frigidarium – koud water
4 = natatio – zwembad die relatief weinig werd gebruikt omdat de Romeinen niet van zwemmen hielden.
Daaromheen had je ruimtes waar je ej spieren oefent, cafés en bibliotheken. De thermen hadden dan ook een sociale functie.
Hypocaustum (onder de vloer) houdt bad warm – vloer en muur verwarming.
Daaromheen had je ruimtes waar je ej spieren oefent, cafés en bibliotheken. De thermen hadden dan ook een sociale functie.
Hypocaustum (onder de vloer) houdt bad warm – vloer en muur verwarming.
Piazza navona rome = circus domitianus. Hele plein was vroeger een circus.
Romeins theater voor toneel.
- romeins theather is precies half rond, scène zit er aan vast.
- Romeins theater is gebouwd, en dus niet tegen een heuvel aangelegd
- Toeschouwersruimte plus toneelwand is even hoog. Afgesloten. Het theater zit wel in de openlucht.
Scaenae frons = toneel wand. Bestaat meestal uit 3 verdiepingen.
Colosseum (groot) 80 n.Chr in rome. Functie is amfi theather. Amfi betekent dubbel dus het was een dubbel theather. Arena is het veld, vlakte waarop gespeeld werd. Amfi het gedeelte waar de toeschouwers zitten. Om de arena zijn gangen, daarboven op gewelven, nog meer gangen enz.
1e laag was dorisch – in en uitgangen
2e laag was ionisch
3e laag – standbeelden in elke boog.
Wat deed men in die amfi theaters = grote spelen plus brood.
De keizer geeft het volk te eten plus vermaak. Het volk komt dan niet in opstand.
Eerst werden de misdadigers terecht gesteld en dan begonnen de professionele spelen. Door de beroepsvechters = gladiator.
De mens vecht tegen wilde beesten, dier tegen dier, enz.
Parthenon in Athene (!)
Is een tempel voor alle goden. Een vreemde combinatie van een ingang van grote Romeinse tempels. Horizontaal verticaal is aan elkaar gelijk. bovenin zit een gat dit is een oculus van 7 meter. Het oog.
Hemelgoden worden in 7 nissen vereerd en wilde in en uit kunnen. Het is een betonnnen koepel waar gewerkt is met een cassette constructie (vierkantjes.
Romeinse stad.
- hyppodamisch systeem – dambord. Is ook gebaseerd op een legerkamp = castrum
- insulae zijn eilandjes, woonblokken in straten
- 2 hoofdwegen – noord-zuid as Cardo
oost-west as Decumanus. Waar die elkaar kruisen ligt het forum. Dit is een groot plein met een openbaar gebouw.
oost-west as Decumanus. Waar die elkaar kruisen ligt het forum. Dit is een groot plein met een openbaar gebouw.
Vesuvius is een grote vulkaan vlakbij napels. Dit is een trechter vulkaan hij is al een keer ontploft, bij Pompei 79 n.Chr
In 17 …00 wordt Pompei ontdekt
Nercalaneum zat dichtbij Pompei, ook goed bewaard gebleven.
Je hebt 3 types
- Domus (huis) pompejaans huis met atrium en peristylium
- Casa (eenvoudiger domus)
- Villa gigantisch complex als een soort luxe boerderij waar rijke Romeinen woonde met een boeren bedrijf. Vooral voor de leuk, niet voor het geld
- Bouwkazernes, 4,5 verdiepingen, 20 meter hoog
Geen hal maar een atrium in de huizen want het is niet overdekt
voor het atrium was de ingang waar je winkeltjes had. Dan kreeg je het atrium en daaromheen zaten allemaal kamers. In het vak in het atrium zat een basin. Die had je meestal ook in het peristylium (tuin met zuilen). Als je niet zo rijk was had je alleen gedeelte 1, was je wel rijk had je ook gedeelte 2 erbij.
voor het atrium was de ingang waar je winkeltjes had. Dan kreeg je het atrium en daaromheen zaten allemaal kamers. In het vak in het atrium zat een basin. Die had je meestal ook in het peristylium (tuin met zuilen). Als je niet zo rijk was had je alleen gedeelte 1, was je wel rijk had je ook gedeelte 2 erbij.
- keizelsteentjes in zwart en wit
- gekleurde steentjes
Slag bij Issus – alexander mozaïek 1e eeuw v. Chr. Beroemde schilderijen van de Grieken. Romeinen maakte er een mozaïek van.
Pompejaanse huizen. à casa dei vetti 1e eeuw n.Chr
Incrustatie = boven en onder horizontale stroken geschilderd op een muur. Bestaat uit imitatie marmer
Pompei – villa dei misten e eeuw v. Chr. Villa van de geheimen. Kleine gemeenschappen van mensen die aan een mysterie (sekte) deden. Leven na de dood.
Fayoum – nog meer schilderingen is een plaats in Egypte. Daar woonde Romeinen die zich hadden bekeerd tot het Christendom. Als ze dood gingen werden hun lichamen ingewikkeld met doeken. Voor het hoofd kwam dan een plankje met het portret van de overlevenden.
Techniek schildering = encoustiek = pigment mengen met hete was. De smuerrie smeer je op je plankje, is zeer duurzaam
Definitie Romeins
- kopieren van de Griekse voorbeelden
- criteria ‘’romeins’’
- kun je het ….. deffinieren
- geografisch… plaats
- chronologisch… tijd
- etnisch…. Als het volk de R is..
- stilischstilsch… stijl kenmerken (maatr ze kopieerde de Grieken.
2 tendensen afhankelijk van wat men uitbeeld. Men kiest een stijl
1) classicisme = mythe, allegorie (is van de grieken)
2) realistisme = historise en eigen tijd. Ze keken wel af van de Etrusken, Hellenisme, Voorouderverering
- portret = kop, buste, beeld
- ruiterstandbeelden
- historisch relief (sarcofaag, altaar, triomfzuil, triomfboog
Typisch Romeins – de redenaar Aulus Metellus. 1e eeuw v.chr. Eigentijdse kleding, houding, portret.
Augustus van Prima Porta (plaats waar hij gevonen is) 1e eeuw n.Chr. het kleine naakte mannetje is Genius. Dat is een genie, een god die beschermt
Patriciër met bustes. (bovenste laag van de klassensamenleving) 15 n.Chr die heeft bustes bij zich van zijn voorouders.
Triomfbogen na overwinning wordt keizer vereert met triomfboog. Elke boog bestaat uti een boog en binnenkant is relief. Boven op is een ‘’’verdiepinkje’’ attica. Op het attica stond een tekst.
